Supply Chain là gì? Tìm hiểu chi tiết về quản lý chuỗi cung ứng

Trong bối cảnh kinh doanh toàn cầu hóa, Supply Chain hay Chuỗi cung ứng đóng vai trò như mạch máu nuôi dưỡng sự sống cho doanh nghiệp. Một chuỗi cung ứng hiệu quả không chỉ giúp giảm chi phí, tăng tốc độ mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh và mang đến trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng. 

Với bài viết này, Sàn giao dịch logistics Phaata sẽ giải mã chi tiết về Supply Chain, từ khái niệm, các thành phần, hoạt động, mục tiêu, mô hình, xu hướng công nghệ đến những thách thức và giải pháp, giúp bạn có cái nhìn toàn diện về lĩnh vực quan trọng này.

Mục lục

1. Supply Chain là gì?

2. Mục tiêu của quản lý chuỗi cung ứng

3. Các thành phần chính trong Supply Chain

4. Các hoạt động chính trong Supply Chain

5. Các mô hình Supply Chain phổ biến

6. Lựa chọn mô hình chuỗi cung ứng phù hợp

7. Công nghệ và xu hướng trong quản lý chuỗi cung ứng

8. Thách thức trong quản lý chuỗi cung ứng

9. Kết luận

1. Supply Chain là gì?

Supply Chain hay còn được gọi là chuỗi cung ứng, là một hệ thống các tổ chức, con người, hoạt động, thông tin và tài nguyên liên quan đến việc di chuyển sản phẩm hoặc dịch vụ từ nhà cung cấp đến khách hàng cuối cùng. Nói cách khác, chuỗi cung ứng bao gồm tất cả các bước và quy trình cần thiết để biến đổi nguyên liệu thô thành sản phẩm hoàn chỉnh và đưa sản phẩm đó đến tay người tiêu dùng.

Quản lý chuỗi cung ứng (Supply Chain Management - SCM) là quá trình thiết kế, lập kế hoạch, thực hiện, kiểm soát và cải tiến các hoạt động trong chuỗi cung ứng nhằm đạt được các mục tiêu về chi phí, thời gian, chất lượng và dịch vụ khách hàng.

Để làm rõ hơn về khái niệm Supply Chain (Chuỗi cung ứng), chúng ta hãy cùng xem xét một ví dụ cụ thể và dễ hiểu về chuỗi cung ứng của một chiếc điện thoại thông minh như sau:

• Nguyên liệu thô: Các loại khoáng sản như kim loại, nhựa, thủy tinh được khai thác và xử lý.
• Sản xuất linh kiện: Các linh kiện điện tử như chip, màn hình, pin được sản xuất tại các nhà máy khác nhau trên thế giới.
• Lắp ráp: Các linh kiện được vận chuyển đến nhà máy lắp ráp để tạo thành chiếc điện thoại hoàn chỉnh.
• Phân phối: Điện thoại được vận chuyển đến các trung tâm phân phối và cửa hàng bán lẻ trên toàn cầu.
• Bán lẻ: Khách hàng mua điện thoại tại cửa hàng hoặc trực tuyến.

Chuỗi cung ứng của điện thoại thông minh liên quan đến nhiều nhà cung cấp và hoạt động vận chuyển quốc tế.

2. Mục tiêu của quản lý chuỗi cung ứng

Quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả sẽ giúp cho doanh nghiệp đạt được các mục tiêu quan trọng sau:

• Tối ưu hóa chi phí: Giảm thiểu chi phí trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ chi phí mua hàng, sản xuất, vận chuyển đến chi phí lưu kho và quản lý, từ đó tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
• Tăng hiệu quả hoạt động: Cải thiện tốc độ và độ chính xác của các hoạt động trong chuỗi cung ứng, giảm thiểu thời gian chờ đợi, lãng phí và tăng năng suất lao động.
• Giảm thiểu rủi ro: Xác định, đánh giá và quản lý các rủi ro tiềm ẩn trong chuỗi cung ứng như gián đoạn nguồn cung, biến động thị trường, rủi ro vận chuyển, thiên tai, dịch bệnh, v.v.
• Nâng cao sự hài lòng của khách hàng: Đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách nhanh chóng, chính xác và đáng tin cậy, từ đó xây dựng lòng trung thành và tăng doanh số bán hàng.
• Tăng cường khả năng cạnh tranh: Một chuỗi cung ứng hiệu quả giúp doanh nghiệp cung cấp sản phẩm/dịch vụ tốt hơn với chi phí thấp hơn và thời gian giao hàng nhanh hơn, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

3. Các thành phần chính trong Supply Chain

Một chuỗi cung ứng điển hình bao gồm các thành phần chính sau:

• Nhà cung cấp (Supplier): Cung cấp nguyên vật liệu, linh kiện hoặc các dịch vụ cần thiết cho quá trình sản xuất.
• Nhà sản xuất (Manufacturer): Chuyển đổi nguyên vật liệu thành sản phẩm hoàn chỉnh.
• Nhà phân phối (Distributor): Vận chuyển và lưu trữ sản phẩm từ nhà sản xuất đến các điểm bán lẻ hoặc khách hàng.
• Nhà bán lẻ (Retailer): Bán sản phẩm trực tiếp cho khách hàng cuối cùng.
• Khách hàng (Customer): Người sử dụng cuối cùng của sản phẩm hoặc dịch vụ.

Ngoài ra, chuỗi cung ứng còn có thể bao gồm các thành phần khác như các công ty logistics, các nhà cung cấp dịch vụ vận tải, các nhà cung cấp dịch vụ kho bãi, các công ty bảo hiểm, v.v.

4. Các hoạt động chính trong Supply Chain

Quản lý chuỗi cung ứng bao gồm nhiều hoạt động khác nhau và có thể được chia thành ba nhóm chính:

Hoạt động thượng nguồn (Upstream activities)

• Lập kế hoạch nhu cầu (Demand planning): Dự báo nhu cầu của khách hàng để lên kế hoạch sản xuất và cung ứng phù hợp.
• Tìm kiếm nguồn cung ứng (Sourcing): Tìm kiếm và lựa chọn nhà cung cấp cung cấp nguyên vật liệu, linh kiện hoặc dịch vụ với chất lượng tốt và giá cả cạnh tranh.
• Mua sắm (Procurement): Đàm phán và ký kết hợp đồng mua bán với nhà cung cấp, đảm bảo nguồn cung ứng ổn định và đáng tin cậy.

Hoạt động nội bộ (Internal activities)

• Sản xuất (Manufacturing): Chuyển đổi nguyên vật liệu thành sản phẩm hoàn chỉnh, đảm bảo chất lượng và tuân thủ các tiêu chuẩn sản xuất.
• Quản lý hàng tồn kho (Inventory management): Theo dõi và kiểm soát lượng hàng tồn kho ở các giai đoạn khác nhau của chuỗi cung ứng, đảm bảo cung ứng đủ hàng hóa để đáp ứng nhu cầu của khách hàng mà không gây ra tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt.
• Đảm bảo chất lượng (Quality assurance): Kiểm tra và đảm bảo chất lượng sản phẩm trong suốt quá trình sản xuất và phân phối.

Hoạt động hạ nguồn (Downstream activities)

• Vận chuyển (Transportation): Vận chuyển sản phẩm từ nhà sản xuất đến các trung tâm phân phối, nhà bán lẻ hoặc khách hàng cuối cùng.
• Kho bãi (Warehousing): Lưu trữ và quản lý sản phẩm tại các kho hàng, trung tâm phân phối trước khi giao đến khách hàng.
• Phân phối (Distribution): Phân phối sản phẩm đến các điểm bán lẻ hoặc khách hàng cuối cùng.
• Bán hàng (Sales): Tiếp thị và bán sản phẩm cho khách hàng.
• Dịch vụ khách hàng (Customer service): Cung cấp hỗ trợ và giải quyết các vấn đề của khách hàng trước, trong và sau khi mua hàng.
• Trả lại và hoàn tiền (Returns and refunds): Xử lý các yêu cầu trả lại hàng và hoàn tiền của khách hàng.

5. Các mô hình Supply Chain phổ biến

Có nhiều mô hình Supply Chain khác nhau, mỗi mô hình có những ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với từng loại hình sản phẩm và thị trường. Một số mô hình phổ biến bao gồm:

• Mô hình chuỗi cung ứng đẩy (Push supply chain): Dựa trên dự báo nhu cầu để sản xuất và phân phối hàng hóa, phù hợp với các sản phẩm có nhu cầu ổn định và dễ dự đoán. Ưu điểm của mô hình này là giảm thiểu chi phí lưu kho và đảm bảo cung ứng đủ hàng hóa. Tuy nhiên, nhược điểm là có thể dẫn đến dư thừa hàng tồn kho nếu dự báo không chính xác.
• Mô hình chuỗi cung ứng kéo (Pull supply chain): Sản xuất và phân phối hàng hóa dựa trên đơn đặt hàng thực tế của khách hàng, phù hợp với các sản phẩm có nhu cầu biến động hoặc theo mùa. Ưu điểm của mô hình này là giảm thiểu hàng tồn kho và đáp ứng tốt hơn nhu cầu khách hàng. Tuy nhiên, nhược điểm là có thể dẫn đến thời gian giao hàng lâu hơn và chi phí sản xuất cao hơn.
• Mô hình chuỗi cung ứng lai (Hybrid supply chain): Kết hợp giữa mô hình đẩy và mô hình kéo, tận dụng ưu điểm của cả hai mô hình để đáp ứng nhu cầu thị trường một cách linh hoạt và hiệu quả.

6. Lựa chọn mô hình chuỗi cung ứng phù hợp

Việc lựa chọn mô hình chuỗi cung ứng phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

• Loại sản phẩm: Sản phẩm có nhu cầu ổn định hay biến động? Sản phẩm có thời gian sử dụng ngắn hay dài?
• Đặc điểm thị trường: Thị trường có tính cạnh tranh cao hay thấp? Khách hàng có đòi hỏi cao về thời gian giao hàng hay không?
• Năng lực sản xuất và phân phối: Doanh nghiệp có khả năng sản xuất và phân phối hàng hóa nhanh chóng để đáp ứng đơn đặt hàng hay không?
• Chi phí: Cân nhắc chi phí lưu kho, vận chuyển và sản xuất để lựa chọn mô hình tối ưu chi phí.

7. Công nghệ và xu hướng trong quản lý chuỗi cung ứng

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả và tính cạnh tranh của chuỗi cung ứng. Một số xu hướng công nghệ nổi bật bao gồm:

• Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP): ERP là một hệ thống phần mềm tích hợp, giúp quản lý tất cả các quy trình nghiệp vụ của doanh nghiệp, từ tài chính, kế toán, nhân sự đến sản xuất, bán hàng, mua hàng, v.v. ERP cung cấp một cái nhìn tổng quan về hoạt động kinh doanh, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn.
• Hệ thống quản lý chuỗi cung ứng (SCM software): SCM software là phần mềm chuyên dụng để quản lý và tối ưu hóa chuỗi cung ứng, bao gồm các chức năng như lập kế hoạch nhu cầu, quản lý hàng tồn kho, vận tải, v.v. SCM software giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu quả hoạt động, giảm thiểu rủi ro và nâng cao sự hài lòng của khách hàng.
• Internet vạn vật (IoT): Kết nối các thiết bị và cảm biến trong chuỗi cung ứng, cho phép thu thập và trao đổi dữ liệu theo thời gian thực, giúp theo dõi và quản lý hàng hóa, tài sản và quy trình một cách hiệu quả, từ đó đưa ra quyết định kịp thời và chính xác.
• Trí tuệ nhân tạo (AI) và Học máy (Machine learning): Ứng dụng AI và Machine Learning để phân tích dữ liệu, dự báo nhu cầu, tối ưu hóa quy trình, phát hiện rủi ro và đưa ra quyết định thông minh hơn, giúp tăng cường hiệu quả và giảm thiểu chi phí trong quản lý chuỗi cung ứng.
• Blockchain: Công nghệ chuỗi khối giúp tăng cường tính bảo mật, minh bạch và truy xuất nguồn gốc của hàng hóa trong chuỗi cung ứng, giảm thiểu gian lận và hàng giả, tạo niềm tin cho khách hàng và đối tác.
• Big Data và phân tích dữ liệu: Thu thập và phân tích lượng lớn dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau để có được những hiểu biết sâu sắc về thị trường, khách hàng và hoạt động chuỗi cung ứng, từ đó đưa ra quyết định kinh doanh chính xác hơn và phát triển các chiến lược phù hợp.
• Vận tải xanh (Green logistics): Sử dụng các phương tiện và công nghệ thân thiện với môi trường để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, hướng tới một chuỗi cung ứng bền vững và có trách nhiệm với xã hội.
• Thương mại điện tử: Sự phát triển của thương mại điện tử đòi hỏi chuỗi cung ứng phải thích ứng và nâng cao năng lực xử lý đơn hàng, giao hàng nhanh chóng và chính xác đến tận tay khách hàng. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào công nghệ, hạ tầng và quy trình quản lý để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

8. Thách thức trong quản lý chuỗi cung ứng

Quản lý chuỗi cung ứng là một quá trình phức tạp và đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm:

• Sự phức tạp và biến động của thị trường: Thị trường luôn thay đổi với những biến động về nhu cầu, giá cả, cạnh tranh, chính sách, v.v., đòi hỏi chuỗi cung ứng phải linh hoạt và thích ứng nhanh chóng để đáp ứng.
• Quản lý rủi ro chuỗi cung ứng: Các rủi ro như gián đoạn nguồn cung, biến động thị trường, rủi ro vận chuyển, thiên tai, dịch bệnh, v.v. có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp cần có các biện pháp phòng ngừa và ứng phó kịp thời để giảm thiểu tác động của các rủi ro này.
• Tối ưu hóa chi phí và thời gian: Cân bằng giữa việc giảm chi phí và đảm bảo thời gian giao hàng là một thách thức lớn trong quản lý chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp cần tìm kiếm các giải pháp để tối ưu hóa cả hai yếu tố này, chẳng hạn như sử dụng công nghệ, hợp tác với các đối tác chiến lược, và cải tiến quy trình.
• Đảm bảo chất lượng và an toàn: Đảm bảo chất lượng và an toàn của sản phẩm trong suốt chuỗi cung ứng là rất quan trọng. Doanh nghiệp cần thiết lập các quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, lựa chọn nhà cung cấp uy tín và sử dụng các công nghệ theo dõi và truy vết hàng hóa.
• Tuân thủ các quy định pháp luật: Hoạt động logistics và chuỗi cung ứng liên quan đến nhiều quy định pháp luật về vận tải, hải quan, thuế, môi trường, v.v. Doanh nghiệp cần nắm vững và tuân thủ các quy định này để tránh các rủi ro pháp lý và đảm bảo hoạt động kinh doanh hợp pháp.

9. Kết luận

Supply Chain hay chuỗi cung ứng đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của mọi doanh nghiệp. Hiểu rõ về supply chain và áp dụng các giải pháp quản lý hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, nâng cao chất lượng dịch vụ và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu và sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Doanh nghiệp cần không ngừng cải tiến và ứng dụng công nghệ mới để đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của thị trường và khách hàng.

Nếu bạn cần tìm kiếm các công ty logistics uy tín trên thị trường để tư vấn hỗ trợ; hoặc có bất kỳ yêu cầu nào về dịch vụ vận chuyển / logistics, hãy gửi yêu cầu lên Sàn giao dịch logistics Phaata tại đây. Bạn sẽ nhận được nhiều chào giá và tư vấn từ nhiều công ty logistics trên thị trường để có thể lựa chọn được giá cước / dịch vụ tốt nhất cho mình.

Hy vọng bài viết này, Sàn logistics Phaata đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về supply chain.

Phaata chúc bạn thành công!

Nguồn: Phaata.com - Sàn giao dịch logistics quốc tế đầu tiên Việt Nam

► Tìm Cước vận chuyển & Dịch vụ logistics tốt hơn!